Arheologija
Početak formiranja arheološke zbirke Gradskog muzeja u Somboru poklapa se sa osnivanjem Istorijskog društva Bač-bodroške županije 11. maja 1883. godine.
Bač-bodroška županija obuhvatala je prostor današnje Bačke, kojoj su geografske okvire odredili na zapadu i jugu Dunav, a na istoku Tisa; na severu ova granica je u odnosu na današnju državnu granicu pomerena nešto severnije, obuhvatajući prostor današnje južne Ugarske. Arheološki materijal sakupljen sa pomenutog prostora dospeo je u zbirku Društva sa sedištem u Somboru, koje već 1885. godine pokreće svoj stručni časopis "Godišnjak" (Evkönyv), zbornik radova iz istorije, arheologije i etnografije Bačke. Dve godine kasnije Društvo dobija svoj prostor u tadašnjoj županijskoj zgradi i materijalnu pomoć za rad i arheološka iskopavanja, a dvadesetak godina nakon svog formiranja, 1904. godine, zbirka je izložena i dostupna javnosti.
Na stranicama "Godišnjaka" publikuju se i rezultati prvih arheoloških istraživanja. U dva navrata u njemu je štampan popis u to vreme poznatih arheoloških nalazišta. Ilustrovani vodič kroz arheološku zbirku Istorijskog društva iz 1908. godine donosi osnovne informacije o mestu i okolnostima nalaza pribavljenih predmeta; prema njemu u arheološkoj i numizmatičkoj zbirci ima 9.970 predmeta.
Rad Društva zamire 1918. godine i obnovljen je 1936. godine. Konačni vlasnik ovih zbirki postaje današnji Gradski muzej u Somboru.
Istorija
Istorijsko odeljenje Gradskog muzeja u Somboru postoji od osnivanja Istorijskog društva Bač-bodroške županije. Formirano je s ciljem da proučava i prezentuje zavičajnu istoriju grada od XV veka do savremenog doba.
Nakon srednjovekovnog razvoja naselja Cobor Sent Mihalj, izgradnje prvog palisadnog utvrđenja porodice Cobor u XV veku, kao i pokušaja da se imanje ove velikaške porodice odbrani od nadolazeće turske opasnosti, razvoj Sombora je bio uslovljen mnogim faktorima. Pre svega, unutrašnjom i spoljašnjom politikom države u čijem sastavu se nalazio u određenom periodu (Habzburška monarhija, Austro-Ugarska ili Kraljevina Jugoslavija), zatim povoljnim geostrateškim položajem, blizinom Dunava i kopnenih puteva prema Evropi, ali i ekonomskom snagom i inventivnošću svojih građana.
U vreme turske dominacije nad današnjom Vojvodinom od 1541. do 1699. godine Sombor je bio nahijsko sedište segedinskog sandžaka, ali i tvrđava sa opkopom koji je prokopan 1685. godine, u vreme Velikog bečkog rata. Pobedonosni pohod princa Eugena Savojskog potisnuo je Turke južno od Save i Dunava, te je Sombor bez borbe oslobođen 12. septembra 1687. godine, otkada je inkorporiran u austrijsku Vojnu granicu prema Turcima.
Doseljavanjem Bunjevaca 1687. godine pod vođstvom Dominika Markovića i Gruje Aksimarkovića, te seobom Srba pod patrijarhom Arsenijem III Čarnojevićem opustošeni predeli oko Sombora su naseljeni vojničkim, ratu vičnim stanovništvom. Od 1702. godine, stvaranjem Potisko-pomoriške granice između Dunava i Tise, Sombor dobija status vojnog šanca (Oppidum fossatum), a od 1717. godine, zahvaljujući zaslugama somborskih graničara za austrijsku krunu, vojnička varoš (Oppidum millitare).
Numizmatika
Dr Imre Frej (Dr Imre Frey), somborski sudija, koji je u svom gradu bio poznat kao strastven kolekcionar, poklanja 1952. godine Muzeju, uz arheološku, i svoju numizmatičku zbirku od više hiljada komada metalnog i papirnog novca, žetona, medalja i plaketa. Istovremeno poklanja i stručnu biblioteku, koja sadrži gotovo sva, u njegovo vreme poznata i značajna izdanja neophodna za obradu numizmatičkog materijala.
Upravo ovaj legat i čini osnovu današnje muzejske numizmatičke zbirke. Najveći njen deo je antički novac, rimski (republikanski i carski), u manjem broju grčki, keltski i vizantijski; uz srednjovekovni mađarski i srpski novac, u zbirci ima i drugih srednjovekovnih, ali i novijih evropskih i vanevropskih moneta, kao i papirnog novca. Deo muzejske numizmatičke zbirke su i medalje i plakete, rad mnogih evropskih medaljara.
