Novac antičkog perioda

Grčki novac

Najstariji novac potiče iz IV veka pre nove ere, a kovali su ga grčki gradovi. Posebno se ističe novac grada Atine i helenističkih makedonskih vladara, Filipa II i Aleksandra Velikog.

Rimski novac

Tokom II i I veka stare ere Rimska Republika kovala je čuveni srebrni novac – denar (lat. denarius), čiji je naziv i danas prisutan u nazivima nacionalih moneta raznih zemalja, među njima i današnje Srbije. Kovan je u zlatu, srebru i bronzi. Na aversu je uvek predstavljen lik vladara ili člana vladarske porodice, a na reversu mitološki i istorijski sadržaji.

Srednjovekovni novac

Vizantijski novac

Vizantijski novac je od V do XIII veka značajno prisutan na području današnje Srbije, s obzirom na dugotrajnu dominaciju i uticaj Vizantije na Balkanu tokom tog perioda. U ikonografskom smislu, vizantijski novac, sa predstavama vladara, svetaca i Hrista, nosi osnovnu poruku o jedinstvu božanske i ovozemaljske vlasti.

Novac srpskih srednjovekovnih vladara

Tradicija kovanja novca u srednjovekovnoj srpskoj državi započinje u XIII veku.

Novac iz perioda Kraljevstva obuhvata kovanja kralja Stefana Dragutina, a potom i ostalih vladara iz toga doba.

Carski period je predstavljen brojnim emisijama cara Dušana, za vreme čije vladavine kovanje novca po prvi put u srpskoj istoriji biva uređeno Zakonom,  usvojenim 1354. godine. Svojim značajem i lepotom predstave dvaju anđela, koji u letu krunišu cara, izdvaja se  «krunidbeni dinar« cara Dušana.

Period posle poraza srpske vojske u bici na Marici obeležilo je jačanje samostalnosti lokalnih vladara, čija se moć ogledala i kroz pravo kovanja novca za oblasti u kojima su vršili apsolutnu vlast. Srpska srednjovekovna država i srpski dinar nestaju sa istorijske scene u XV veku padom Srbije pod otomansku vlast.  

Novac novog veka

Usled gubitka samostalnosti srpske srednjovekovne države, na području današnje Srbije u upotrebi je bio sve do polovine 19. veka novac stranih država, pretežno turski, a pored njega i dubrovački, venecijanski, austrijski, ugarski i novac evropskih monarhija toga doba.

Nacionalna moneta u obnovljenoj Srbiji 1868-1918.

Uporedo sa uspešnim političkim oslobađanjem od turske zavisnosti, učinjeni su u obnovljenoj Srbiji prvi koraci ka uspostavljanju sopstvenog monetarnog sistema. Za vreme vladavine kneza Mihaila, 1868. godine, iskovan je prvi bakarni novac. Prvi srebrni novac iskovan je 1875. godine, kada je uspostavljena nacionalna monetarna jedinica – dinar, dok je prvi zlatni novac izdat 1879. godine.

Izdavanje novčanica započinje osnivanjem Privilegovane narodne banke Kraljevine Srbije 1884. godine, kada je u Briselu štampana prva novčanica u apoenu od 100 dinara. Zaključno sa 1918. godinom novčanice se štampaju  u inostanstvu, uglavnom u Belgiji i Francuskoj. 
Kraljevina Srbija je do 1917. godine nastavila i sa emitovanjem serija kovanog novca.

Novac Jugoslavije

Izložbom su predstavljena sva izdanja novčanica i kovanog novca nastala u periodima: Kraljevstva Srba, Hrvata i Slovenaca, Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, Kraljevine Jugoslavije, kao i izdanja posle Drugog svetskog rata do poslednjih novčanih emisija u Jugoslaviji 2003. godine.

Posebna pažnja posvećena je prvoj novčanici, štampanoj u Zavodu za izradu novčanica i kovanog novca – Topčider 1929. godine, iste godine kada je puštena u rad štamparija, i prvoj seriji kovanog novca izrađenoj 1938. godine, kada je počela da radi i kovnica novca.

Novac Narodne banke Srbije

Nastankom nove državne zajednice Srbija i Crna Gora u februaru 2003. godine, Narodna banka Jugoslavije prerasta u Narodnu banku Srbije, koja emituje novac namenjen opticaju na teritoriji Republike Srbije. Na novcu je najuočljivija promena naziva emitenta – na mestu NBJ stoji NBS, a potom i promena simbola – državni grb SR Jugoslavije zamenjen je amblemom NBS.

Usvajanjem deklaracije o nezavisnosti Crne Gore u Narodnoj skupštini Crne Gore, 3. juna 2006. godine, i odlukom Narodne skupštine Srbije od 5. juna 2006. godine, Republika Srbija postala je državno-pravni sledbenik Državne zajednice Srbija i Crna Gora, a Narodna banka Srbije nastavila je da pušta u opticaj novac sa obeležjima Republike Srbije.

Na izložbi je predstavljen  odabir  prigodnog kovanog novca, čijim je izdavanjem od 1968. godine Narodna banka  obeležila brojne događaje i jubileje od značaja za zemlju ili od šireg međunarodnog značaja.