VLADAR despot Stefan Lazarević nije sahranjen u manastiru Koporin, kako su do sada tvrdili istoričari, već u crkvi svoje zadužbine manastira Manasija. Do ovog otkrića, došli su stručnjaci Republičkog zavoda za zaštitu spomenika kulture. Zemni ostaci, pronađeni u grobu u naosu manastirske crkve, po rečima istraživača arheologa Marina Brmbolića, sa stopostotnom sigurnošću pripadali su despotu Stefanu.
Očekujemo da antropološka istraživanja koja su u toku, obavljaju ih profesor Živko Mikić i magistar Nataša Miladinović, daju i konačnu potvrdu, da smo u pravu kaže Brmbolić sa kojim smo u nedelju razgovarali u Manasiji.
Veliko otkriće u Manasiji rezultat je višegodišnjih arheoloških radova, iako je Republički zavod u prethodnom periodu, zbog stepena ugroženosti manastira, više pažnje poklanjao konzervatorskim i drugim radovima na zaštiti objekta od propadanja.
Prema programu tek od prošle godine radimo sistematsko arheološko istraživanje. Ove godine pristupili smo istraživanju manastirske crkve kaže arhitekta Gordana Simić.
Radove, inače, finansiraju Ministarstvo vera i Republički zavod za zaštitu spomenika kulture.
Kod onih koji su verovali da je despot Stefan sahranjen u manastirskoj crkvi, veliku zabunu predstavljao je grob u priprati crkve, gde je, po svemu sudeći sahranjen Grk Kaloja Rusota, prijatelj despota Stefana, koji je u to doba imao veliki uticaj na srpski dvor. Prethodni istraživači su skidali ploču sa ovog grobnog mesta, ništa nije pronađeno i na tome je ostalo.
U našim istraživanjima, koja se prvi put ovde sprovode, posebnu pažnju poklonili smo zapadnom delu crkve. Nakon uklanjanja podloge iz 18. i 19. veka, u jugozapadnom delu crkve otkriveni su obrisi grobnog ukopa. Nakon uklanjanja sloja zemlje naišli smo na srednjovekovnu opeku ispod koje su otkriveni ostaci skeleta u anatomskom položaju kaže Brmbolić, i zaključuje:
Obzirom da su u jugozapadnom delu crkve sahranjivani isključivo ktitori i vladari, na ovom stepenu istraženosti smatramo da su otkriveni zemni ostaci despota Stefana Lazarevića.
Sa ovim se poklapa i tvrdnja njegovog biografa da je vladar zahtevao da posle smrti bude sahranjen u svojoj zadužbini manastiru Resava. On je iznenada umro u lovu kod Mladenovca, 1427. godine.
Najnovija arheološka, a zatim i antropološka istraživanja, veruje se, konačno će demantovati tvrdnju da je Stefan Lazarević sahranjen u manastiru Koporin. Uostalom, po mišljenju stručnjaku ovo svojevremeno otkriće nikada nije naučno utemeljeno.
GROBNICA
U OTKRIVENOM grobu, dubine oko 1,4 metra, u crkvi Manasije pronađeni su ostaci sanduka koji je bio položen na dva kamena, sa obzidom na suvo, a prostor između su činile opeke nasatnice. Preko toga došle su poklopne opeke, pa sloj zemlje i sige, što se poklapa sa beleškama istoričara koji su opisivali način Stefanove sahrane.
SAHRANA
POSLE smrti u lovu kod Mladenovca, verovatno od srčanog udara, posmrtni ostaci despota Stefana Lazarevića preneti su u Manasiju u drvenom sanduku.
Veruje se da je sahrana organizovana na brzinu, jer se očekivao napad Turaka.
Posle najnovijeg otkrića u crkvi Manasije, prve antropološke analize govore da je despot Stefan imao između 45-55 gdina i da su na skeletu uočene određene deformacije kakve je imao pokojni vladar.
KAPELA
KAD stigne i zvanična potvrda, da su u grobu crkve pronađeni zemni ostaci despota Stefana, njegove kosti će se čuvati i u manastirskoj kapeli. Pre sahrane posmrtnih ostataka biće mu odate dužne počasti koje mu pripadaju kao vladaru srpske države.
Izvor: "Vecernje NOVOSTI
|